MUKE vlasnika placeva u Batašini: Porez plaćaju, a SVOJA IMANJA već 40 godina NE SMEJU DA KORISTE

Na samo nekoliko kilomatara od Beograda i Lazarevca, smešteno je selo Stepojevac i u njemu arheološki lokalitet Batašina. Nalazi se sa desne strane Ibarske magistrale, na samom izlazu iz naselja, u delu koji se naziva Nedića kraj.

Kako piše na sajtu Zavoda za zaštitu spomenika kulture grada Beograda, davne 1981. godine izvedena su sondažna arheološka istraživanja manjeg obima na osnovu površinskih nalaza arheološkog materijala i slučajnog otkrića jedne zidane grobnice.

Zahvaljujući tome pronađeni su ostaci arhitekture iz perioda III - IV veka, solidne gradnje, ostaci luksuznije vile rustike, i ostaci nekropole iz XVII - XVIII veka. Zidana grobnica koja je ranije otkrivena potiče iz V – VI veka. Zbog toga, iste 1981. godine ceo lokalitet je proglašen kulturnim dobrom.

Međutim, Stepojevčani o tome nisu ništa znali sve do 2016. godine, kada su vlasnici, čije se parcele nalaze u okviru lokaliteta, dobili pisana obaveštenja. Naime, ono se prostire na parcelama koje su u posedu 16 vlasnika.

Foto: Privatna arhiva

Iako nalazište za celu Srbiju ima kulturnu i istorijsku vrednost, sa druge strane vlasnicima parcela na kom se lokalitet nalazi, napravilo je skoro nerešiv problem. Prema zakonu o porezu na imovinu, vlasnici parcela, od 1981. godine, bi trebalo da budu oslobođeni poreza na imovinu fizičkih lica. Međutim oni ga i dan danas uredno plaćaju.

Druga stvar koja predstavlja problem jeste to što vlasnici svoju imovinu ne mogu da korište onako kako bi oni želeli.

Služba za katastar nepokretnosti Lazarevac je 2016. godine izvršila zabeležbu kulturnog dobra na parcelama čime je pravo svojine vlasnika ograničeno. Što znači da svoja imanja ne smeju da obrađuju, nasipaju, sade voće, zidaju, oru dublje od 40 cm, sve dok se ne budu uradila kompletna detaljna istraživanja.

Ako uzmemo u obzir da je 1981. godine lokalitet otkriven, ispostavlja se da je prošlo više od četiri decenije, a da nikakva istraživanja nisu sprovedena.

Još veće iznenađenje predstavlja to što u Stepojevcu nema nikakvih naznaka da arheološko nalazište postoji. Ne postoji nikakav fizički dokaz, iskopina, bilo šta vidljivo i opipljivo, što bi ukazivalo istorijske ostatke.

O ovom problemu razgovarali smo sa Goranom Mićić iz Stepojevca koji je, kako bi dobio informacije na osnovu čega je Batašina proglašena za kulturno dobro, 2021. godine, Zavodu za zaštitu spomenika kulture grada Beograda, uputio zahtev za pristup informacijama od javnog značaja.

Kao odgovor dobio je Odluku o dopuni odluke o proglašenju određenih nepokretnosti na teritoriji grada Beograda za kulturno dobro i obrazloženje Zorana Simića.

U papirima koje je dobio nema ni potpisa, niti memoranduma zavoda,  pri čemu nije ispoštovana zakonsa procedura za utvrđivanje arheološkog nalazišta, jer nedostaje mišljenje soptvenika nepokretnosti.

- Ja sam za ovo saznajo 2016. godine. Iz Katastra nam je dostavljeno rešenje o zabeležbi kulturnog dobra na kastarskoj parceli čiji sam ja vlasnik. Nemam ništa protiv arheološkog nalazišta i razumem da postoji interes javnosti da se sazna više o njemu, ali sa druge strane postoji moj interes kao vlasnika da u punom obimu koristim svoje imanje - rekao je naš sagovornik.

Kada se vratimo malo u prošlostm bilo je sličnih situacija, ali se na istraživanja nije dugo čekalo.

Na primer, ostaci rimskog trga i ulica iz II i IV veka pronađeni su prilikom iskopavanja, koja su sprovedena uoči izgradnje tržnog centra Rajićeva u Knez Mihailovoj ulici, u glavnoj pešačkoj zoni Beograda. Radovi na izgradnji TC najavljeni su 2003. godine, a svečano je otvoren 2017. godine.

Foto: Youtube PrintScreen/ ben sedin

Kako je prenela Politika 2009. godine najstariji javni toalet u Beogradu, takođe iz doba Rima, kao i očuvana ulica od kamenih ploča, ispod asfalta su se ukazali te godine, tokom rekonstrukcije tramvajskih šina na uglu Pariske i Tadeuša Košćuška, u centru prestonice. Popisani su i fotografisani, a zatim su ponovo zasuti zemljom.

Nije se čekalo više decenija na istraživanja, a građani kruga dvojke nisu ostali bez prevoznog sredstva. Kako je moguće, da je za pojedine lokalitete u Srbiji, moguće istraživanja obaviti u veoma kratkom roku, a za pojedine mora da se čeka više od 40 godina?

Ono što zanima vlasnike parcela na kojima se nalazi kulturno dobro je kada će da budu izvršena istraživanja i ispativanja, kao i da li će se uopšte izvršiti? Šta ostaje od prava svojine ako imanja ne mogu da korište u punom obimu?

Kako bi dobili odgovore na pitanja koja muče vlasnika parcela obratili smo se Sekreterijatu za informisanje, a oni su nam prosledili odgovore iz Sekretarijata za javne prihode.

Njihov odgovor vam prenosimo u celosti:

- Pravo na poresko oslobođenje uređeno je članom 12. stav 1. tačka. 4 Zakona o porezima na imovinu kojim je propisano da se porez na imovinu ne plaća na nepokretnosti koje su od nadležnog organa proglašene spomenicima kulture ili istorijskim spomenicima - na nepokretnosti u celini, odnosno na posebne delove, koji služe za ove namene. Stavom 4. istog člana propisano je da se ove odredbe ne primenjuju na nepokretnosti  koje se trajno daju drugim licima radi ostvarivanja prihoda, a stavom 5. ovog člana je propisano da se trajnim davanjem drugim licima, u smislu stava 4. ovog člana, smatra svako ustupanje nepokretnosti drugom licu uz naknadu, koje u toku 12 meseci, neprekidno ili sa prekidima, traje duže od 183 dana.

Navedeno znači da se pravo na poresko oslobođenje za nepokretnost koja je rešenjem nadležnog organa proglašena spomenikom kulture, može ostvariti samo ako su ispunjeni svi sledeći uslovi:

- da nepokretnost (u celini ili posebni deo) služi za namene u oblasti kulture (tj. da služi obavljanju delatnosti koja se smatra kulturnom delatnošću prema propisima kojima je uređena kultura)

- da nepokretnost nije ustupljena drugom licu uz naknadu na period koji u toku 12 meseci (neprekidno ili sa prekidima) traje duže od 183 dana.

Poreski obveznici imaju obavezu podnošenja poreske prijave i imaju mogućnost da u toj prijavi navedu pravo na poresko oslobođenje, ukoliko za to ispunjavaju propisane uslove, kao i da prilože dokaze o tome.

Ukoliko to nije učinjeno, poreski organ nema obavezu da vodi računa o pravu poreskog obveznika na poresko oslobođenje. Ispunjenost uslova za prijavljeno poresko oslobođenje, nadležni poreski organ utvrđuje na osnovu raspoloživih dokaza u svakom konkretnom slučaju - navodi se u obrazloženju koje smo dobili.

Zanimljiv odgovor ako uzmemo u obzir da je Batašina za kultrno dobro proglašena 1981. godine, a za to se saznalo tek 2016. godine. Kome su mogli Stepojevčani da prijave, ako o tome nisu ništa znali 35 godina?

Ista pitanja smo poslali Kabinetu potpredsednika Vlade i ministra kulture, ali do objavljivanja teksta odgovore nismo dobili.

Ostavite komentar