Predstavljene knjige "Freske Markovog manastira" i "Crkva Svetih apostola Petra i Pavla u Rasu"

Knjige "Freske Markovog manastira" autorke Marke Tomić Ðurić i "Crkva Svetih apostola Petra i Pavla u Rasu" Miodraga Markovića i Dragana Vojvodića, predstavljene su danas u organizaciji Odbora za istoriju umetnosti i Vardarskog odbora Odeljenja istorijskih nauka SANU.

O knjizi "Freske Markovog manastira" (2019), u izdanju Balkanološkog instituta SANU, Arhipiskopije ohridske i Mitropolije skopske, Bitolj i "Crkva Svetih apostola Petra i Pavla u Rasu” (2021) izdavačke kuća Platoneum, govorili su na promociji u Audiovizuelnom arhivu i centru za digitalizaciju SANU autori i nekoliko stručnjaka iz SANU i nekoliko visokoškolskih ustanova.

Foto: Tanjug/Sava Radovanović

Redovni član SANU Marković rekao je Tanjugu da su knjige posvećene "veoma važnim spomenicima" srpskog Srednjeg veka i da šira javnost nije imala prilike da se upozna sa "Freskama Markovog manastira" posle pojavljivanja, jer za to nije bilo prilike tokom trajanja pandemije.

- U međuvremenu Vojvodić i ja smo napisali knjigu o crkvi u Rasu, našoj najstarijoj sačuvanoj crkvi, jednoj od najvažnijih u našoj istoriji - rekao je Marković.

Prema njegovim rečima, knjiga Tomić Ðurić donosi veliki broj novina u našem poznavanju Markovog manastira, zadužbine kralja Marka, sina Vukašina Mrnjavčevića iz druge polovine 14. veka.

Marković je naveo da je Markov manastir poslednju monografiju dobio još 1925. godine, koja je u međuvremenu prevaziđena u celini, pojedinostima i po metodologiiji, a sada je iz doktorata Tomić Ðurić proistekla obimna, sveobuhvatna monografija koja na sve načine rasvetljava taj spomenik i njegovo slikarstvo.

Foto: Tanjug/Sava Radovanović

- Rasvetljava ideje koje su unete u program živopisa, njegove stilske odlike... To je uz Dečane jedan od najobimnijih spomenika srpskog srednjevekovnog slikarstva sa stotinama fresaka. Knjiga ''Freske Markovog manastira'' je već mnogo citirana u našoj i inostranoj literaturi - istakao je Marković.

Zaključci istraživanja Tomić Ðurić razotkrivaju teološke ideje koje su stajale iza fresaka, tema koje su naslikane, potvrđuje ranija mišljenja o ktitorima i precizira datiranje fresaka, rekao je Marković.

- "Crkva Svetih apostola Petra i Pavla u Rasu" prvi put na temeljan način prikazuje spomenik koji su podigli Srbi u ranim fazama posle pokrštavanja - dodao je Marković.

Foto: Tanjug/Sava Radovanović

- Po našem verovanju, podignuta je oko 820 godine, da bi krajem 9. veka bila obnovljena, proširena i pretvorena u episkopsko sedište - rekao je Marković.

On je podsetio da je crkva u Rasu mesto gde je Nemanja dobio krštenje, odnosno miropomazanje u pravoslavnu veru, gde je krunisan za velikog župana i sišao sa vlasti, izabravši za naslednika svog sina Stefana, a crkva je imala veliku ulogu u formiranju srpske autokefalne crkve, koja je proistekla iz Raške episkopije.

Foto: Tanjug/Sava Radovanović

Primetivši da je Markov manastir odlično sačuvan, odnosno jedan od najbolje sačuvanih naših crkvenih spomenika, Marković je dodao da je crkva u Rasu često trpela i stradala kroz kroz vekove i menjala svoj oblik.

- U poslednje vreme su rađeni konzervatorski radovi koji su nam pripomogli da je malo rasvetlimo. Nadamo se da će uskoro biti urađena sveobuhvatna arheološka istraživanja da bismo i u detalje saznali kako su išle te promene - rekao je Marković.

 

 

Ostavite komentar